Juče je na području Izraela i delovima okupiranih teritorija izbio novi ratni sukob Palestinaca i Jevreja, dva naroda koji polažu pravo na isti životni prostor. U napadima Hamasa i odmazdi izraelskih snaga stotine ljudi su poginule a ranjeni se broje na hiljade. Dok ceo svet strahuje od širenja sukoba prilika je da se prisetimo istorije jevrejskog naroda na našim prostorima i njihovog doprinosa našoj kulturi u čemu su se istakli šabački jevreju.
Prvi tragovi života jevrejske zajednice na prostoru današnje Srbije pominju se u IV veku pre nove ere. U 14 veku Jevreji se pominju u hrisovuljama cara Stefana Dušana. Nakon progona iz Španije Jevreji (Sefardi) doseljavaju se na teritorije južnih Slovena. Prvo naseljavanje Jevreja u Šabac zabeleženo je početkom 19. veka. U Šapcu je 1850. godine osnovan prvi ogranak Cionskog društva za naseljavanje Palestine. Knez Miloš 1859. godine donosi Ustav kojim se izjednačava položaj Jevreja sa ostalim narodima na području tadašnje Srbije. Osnovna škola za jevrejsku decu u Šapcu osnovana je 1894. godine a dve godine kasnije podaci ukazuju da je u Šapcu živelo 274 Jevreja. Neposredno pred Drugi svetski rat u Šapcu je živelo 1037 Jevreja.
Najpoznatiji šabački Jevreji, oni koji su se rodili, školovali, živeli i radili, ili su poreklom Šapčani.
Prikupljeni podaci govore o devet jevrejskih porodica, čiji su članovi ostavili dubok trag u prošlosti i kulturi Šapca, ali i u srpskoj i svetskoj književnosti, muzici, slikarstvu, nauci, diplomatiji, novinarstvu. Dimitrije Tirol (1790-1857), književnik, prevodilac i izdavač ,Josif Šlesinger (1794-1870), kompozitor , Hajim S. Davičo (1854-1918), književnik , Vinaver, porodica, Jovan Mandil (1873-1916), advokat i novinar , Leon Koen (1859-1934), slikar, Oskar Davičo (1909-1989), književnik , Bukić Pijade (1879-1943), lekar , Jaša Almuli (1918-2013), novinar i publicista , David Albahari (1948- 2023), književnik.
U Šapcu su postojale tri sinagoge, sinagoga u Beogradskoj ulici, pored današnje Narodne banke, preko puta Кatoličke crkve, na mestu današnjeg sportskog terena Medicinske škole, i u Rabadžiluku, Rabadžijskog (Vlade Jovanovića) ulici.
U šabačkoj sinagogi održavale su se proslave za rođendan kralja, dan ujedinjenja Kraljevstva i rođendan prestolonaslednika, jednako kao i u pravoslavnoj i katoličkoj crkvi. Lokalne novine pisale su o bratimljenju između Srba i Jevreja i o prelasku jevrejskih muškaraca u pravoslavlje zbog sklapanja brakova sa pravoslavnim devojkama, jer je mnogo teže bilo da one pređu u Mojsijevu veru.
Događaji koji su obeležili savremenu istoriju grada otpočeli su 1940. godine, kada je u Šabac iz Kladova pristiglo više od 1000 jevrejskih izbeglica koje su zaustavljene na svom putu iz Nemačke, Čehoslovačke i Austrije ka Palestini. Bili su smešteni u starim mlinovima, taman kada su se donekle integrisali u život grada, počeli da učestvuju u sportskim i kulturnim događajima, zadesila ih je okupacija. Svim jevrejskim starosedeocima imovina je zaplenjena i opljačkana, a izbeglice su u julu 1941. prebačene u radni logor na Savi. Jevreji su likvidirani 13. oktobra u zaseoku Poloj, između Save i puta Mačvanska Mitrovica – Zasavica. Posle Drugog svetskog rata u gradu su ostale ukupno dve jevrejske porodice koje su se iselile u Izrael krajem osamdesetih. Danas u Šapcu ne postoji Jevrejska zajednica.
Građani Šapca obeležili su mesto stradanja u selu Jarak, česmom sa natpisom: “Za ljubav, za bratstvo, za vodu”. Od 1982. godine održavan je tradicionalni međunarodni plivački maraton Šabac-Jarak kao memorijalna trka pod nazivom Trka mira, rekom Savom, dužine 18 kilometara i 800 metara.
